จากการที่มีผู้แนะนำหุ้น MCS ซึ่งในเบื้องต้นผมพบว่าเป็นหุ้นที่น่าลงทุน ดังได้บ่นเอาไว้ในโพสต์ก่อน (ที่นี่) ในระหว่างการชำแหละงบการเงินย้อนหลังไปตั้งแต่เริ่มเข้าตลาดในปี 2005 ซึ่งเป็นงานที่ใช้เวลามากนี้ ผมก็ได้เข้าไปเริ่มทำความเข้าใจเกี่ยวกับความเป็นมาของ MCS โดยเข้าไปอ่านเว็บบอร์ดร้อยคนร้อยหุ้น MCS ที่ ThaiVI.org ได้ความรู้เพิ่มขึ้นอีกมาก ข้อสังเกตอย่างหนึ่งที่ได้เรียนรู้คือ เมื่อกิจการเติบโตได้ระดับหนึ่งแล้วจะมีการลดสัดส่วนการถือหุ้นของเจ้าของเดิมเพื่อกระจายไปยังนักลงทุนรายใหญ่อื่น ๆ ในกรณีของ MCS เจ้าของเดิมคือ ดร.ไนยวน ชิ (และครอบครัว) ได้ทยอยลดสัดส่วนการถือหุ้นลงเรื่อย ๆ นับตั้งแต่ปี 2007 โดยกระจายหุ้นให้แก่นักลงทุนรายใหญ่เข้ามาซื้อลงทุนจนเหลือสัดส่วนเพียงประมาณ 20% ในปัจจุบัน ช่วงแรก ๆ ของการลดสัดส่วนการถือหุ้น นักลงทุนจำนวนมากมีความเคลือบแคลงการกระทำของเจ้าของเดิมอย่างมาก แต่ในที่สุดผลที่ตามมาจากการทยอยกระจายหุ้น ได้ทำให้ราคาหุ้นเติบโตอย่างต่อเนื่องจนปัจจุบัน ในขณะนี้มีผู้ถือหุ้นรายใหญ่ซึ่งเป็นที่รู้จักโดยทั่วไปได้แก่
- J.P. MORGAN BANK LUXEMBOURG S.A. LEND ประมาณ 10 ล้านหุ้น (2.00%)
- นายสมพงษ์ ชลคดีดำรงกุล หรือเสี่ยปู่ 7 ล้านหุ้น (1.40%)
- CITIBANK NOMINEES SINGAPORE PTE LTD-UBS AG LONDON BRANCH-NRB ประมาณ 3.7 ล้านหุ้น (0.73%)
- J.P. MORGAN MARKETS LIMITED-CUSTOMER REG. ACCOUNT ประมาณ 2.6 ล้านหุ้น (0.53%)
เมื่อเข้าไปดูความเป็นมาของหุ้น MCS ทำให้ผมนึกถึงกรณีที่เพิ่งเกิดขึ้นกันหุ้น IVL คือ มีการเอาหุ้น IRP ซึ่งเป็นบริษัทย่อยของ IVL ออกจากตลาดหลักทรัพย์ แล้วเอาตัว IVL เองเข้าตลาดแทน ตามมาด้วยการลดสัดส่วนของเจ้าของเดิมและครอบครัวลงมาอยู่ที่ประมาณ 66% เหตุการณ์นี้ทำให้นักลงทุนระแวงสงสัยเจ้าของเดิมเป็นอย่างมาก จนทำให้เกิดการพักฐานของราคาหุ้นค่อนข้างมาก ในปัจจุบันการพักฐานของ IVL เกือบจะเสร็จสิ้นลงแล้ว เมื่อเข้าไปดูรายชื่อผู้ถือหุ้นรายใหญ่ที่รับการกระจายหุ้นมาจากเจ้าของเดิมแล้ว ผมคิดว่าความเป็นไปของ IVL น่าจะมีลักษณะคล้ายกับที่เคยเกิดขึ้นกับ MCS ดังได้กล่าวมาแล้ว ข้างล่างเป็นรายชื่อและสัดส่วนการลงทุนของถือหุ้นรายใหญ่ซึ่งเป็นที่รู้จักโดยทั่วไป
- ธนาคาร กรุงเทพ จำกัด (มหาชน) ประมาณ 230 ล้านหุ้น (4.78%)
- HSBC (SINGAPORE) NOMINEES PTE LTD ประมาณ 59 ล้านหุ้น (1.22%)
- CHASE NOMINEES LIMITED ประมาณ 49 ล้านหุ้น (1.02%)
หากเราใช้ประวัติศาสตร์เป็นแนวทางเช่นเดียวกันกับกรณีของ MCS ผมคิดว่าราคาหุ้น IVL น่าจะวิ่งได้ต่อเนื่องยาวนานเช่นเดียวกันครับ ที่กล่าวมาแล้วนั้นอิงพฤติกรรมของมนุษย์ล้วน ๆ ครับ ยังไม่ได้เจาะดูปัจจัยพื้นฐานที่ซ่อนอยู่เบื้องหลัง IVL เลย ผมจะชำแหละงบการเงินของ IVL เป็นคิวถัดไปจาก MCS ครับ (ขณะนี้มีไฟล์งบการเงินของ IVL ครบแล้ว)